by Türk sinemasının efsanevi aktörü Tarık Akan, bu sabah hayatını kaybetti. Akan, Amerikan Hastanesi’nde bir süredir akciğer kanseri tedavisi görüyordu. 66 yaşındaki Akan’ın vefat haberini Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı duyurdu.
Vakıftan yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Sanatçı olmanın dünyaya güzellikler sunmak olduğunu gösteren güzel insan, efsane filmlerin unutulmaz oyuncusu, ‘Anne Kafamda Bit Var’ın yazarı, ülkesinin ve halkının barış, demokrasi, özgürlük mücadelesinin militanı, ‘Ekmek, gül ve özgürlük günleri’nin yorulmaz savaşçısı, Ülkesinin güzel yarınlarına kucak kucak emek taşıyan, Nâzım Hikmet sevdasını, Nâzım Hikmet Vakfı’nın kuruluşundan bugüne yönetim kurulunun her dönem en aktif üyesi olarak gösteren Sevgili arkadaşımız Tarık Akan, 16 Eylül 2016 Cuma sabahı aramızdan ayrılmıştır. Işıklı anısı önünde saygıyla eğiliyoruz. Halkımızın başı sağ olsun.”
“Kanserin karaciğere sıçraması nedeniyle…”
Sanatçının arkadaşı Müjdat Gezen, Tarık Akan’ın akciğer kanseri nedeniyle değil, ‘kanserin karaciğerine sıçraması’ nedeniyle öldüğünü söyledi.
Hababam Sınıfı, Yol, Canım Kardeşim, Sürü, Mavi Boncuk gibi filmlerle milyonların gönlünde taht kuran Tarık Akan, ‘Yeşilçam’ın cici çocuğu’ olarak anılıyordu.
Tarık Akan kimdir?
Asıl adı Tahsin Tarık Üregil olan Tarık Akan, 13 Aralık 1949 yılında İstanbul’da bir abla ve bir ağabeyden sonra üçüncü çocuk olarak dünyaya geldi.
Tarık Akan, subay olan babası Yaşar Bey’in görevi nedeniyle Erzurum Dumlupınar İlkokulu’nda başladığı ilkokulu Kayseri’de tamamladı ve babasının emekliliğinden sonra ailesiyle İstanbul Bakırköy’de yaşamaya başladı.
Yıldız Teknik Üniversitesi, Makine Yüksek Mühendisliği’nde okuyan Tarık Akan, ardından Gazetecilik Yüksek Okulu’na girdi ve bu bölümden mezun oldu.
Yeşilçam’ın politik yakışıklısı
Sinemaya geçmeden önce Bakırköy plajlarında cankurtaranlık ve işportacılık yapan Akan, 1970 yılında Ses Dergisi’nin açtığı Sinema Artist Yarışması’nı kazanarak 1971’de ilk filmi olan ‘Solan Bir Yaprak Gibi’yle kamera karşısına geçti ve Tarık Akan adını aldı.
1979 yılında zorunlu askerlik görevini yedek subay olarak Denizli’de tamamlayan Akan, 1970-1975 arası yılda 12 filmde rol alarak Yeşilçam’ın en parlak günlerinde yer aldı. Emel Sayın’la ‘‘Mavi Boncuk’’ta Hülya Koçyiğit’le ‘‘Sev Kardeşim’’de, Hale Soygazi ile ‘‘Gece Kuşu Zehra’’da oynadı ve ‘‘Hababam Sınıfı’’ ile Türk sinemasının unutulmazları arasına girdi. Akan, daha sonra ‘‘değişirken yok olmayı’’ göze aldı ve mesajı olan filmler yapmaya karar verdi. Bu kararın ilk ürünü “Nehir”i Cüneyt Arkın’la birlikte oynadığı ‘‘Maden’’, ‘‘Sürü’’, ‘‘Yol’’, ‘‘Kanal’’ gibi politik filmler takip etti.
Oğlu, gençliğini oynadı
1986 yılında Yasemin Erkut ile evlenen oyuncunun aynı yıl Barış Zeki Eregül adlı oğlu dünyaya gelmiştir. İki yıl sonra, 1988 yılında Yaşar Özgür Eregül ve Özlem Eregül adındaki ikiz çocukları dünyaya gelmiştir.
Oyuncu, evlendikten dört yıl sonra 1989 yılında boşanmıştır. Akan’ın, ilk çocuğu olan Barış Zeki Eregül 2009 yılında Tarık Akan’ın da oynadığı “Deli Deli Olma” adlı filmde babasının gençliğini oynayarak oyunculuk hayatına atılmıştır.
2,5 ay hücre cezası
12 Eylül döneminde Tarık Akan, askeri darbenin hemen ardından, 1981 başlarında, Almanya’da yaptığı bir konuşma yüzünden yurda dönüşünde tutuklandı. Tutuklanmanın nedeni, sağcı bir gazetenin manşete çıkardığı yanlı ve yalan haberdi. Böylece 12 yıl hapis istemiyle uzun bir yargılanma süreci başladı ve 2,5 ay hücre hapsi cezası aldı.
Yazarlıktan eğitimciliğe
2002 yılında hapishane günlerini ve darbe sürecini “Anne Kafamda Bit Var”isimli kitabında anlatan Akan, yazarlık deneyiminin yanında 1991 yılında daha önceleri kendisinin de okuduğu Taş Özel İlkokulu’nu yap-işlet-devret sistemi ile alarak Özel Taş Koleji’ni kurdu ve eğitim sektörüne de giriş yaptı.
Nesin Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı
Eğitim konusunda da diğer işlerinde olduğu gibi başarılı oldu. Aziz Nesin’in vefatından sonra görevini devir alan oğlu Ali Esin’den vakıf başkanlığını devir alarak, 2005 yılında Nesin Vakfı’nın Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yaptı.
Cannes’da aday oldu, Yol filmi Altın Palmiye’yi kazandı
1973 – 2002 yılları arasında 12 ödüle layık görüldü. 111 sinema filmi ve 4 televizyon dizisinde rol alan ünlü oyuncu, 1985 yılında Berlin Uluslararası Film Festivali’nde “Pansiyon” filmi ile Gümüş Ayı Mansiyon Ödülü’nü aldı ve 1982 yılında Cannes Film Festivali’nde ‘Yol’ filmi ile En İyi Erkek Oyuncu adayı oldu.1982’de Yılmaz Güney ve Şerif Gören’in yönettiği filmde Seyit Ali karekterine hayat verdi. Film gelmiş geçmiş en iyiler arasına girdi. Bu başyapıt, Cannes Film Festivali’nde en büyük ödül olan Altın Palmiye’yi kazandı. Bu başarı Türkiye için de bir ilk oldu. Türk sinemasına farklı bir kapı açtı.
Kitapları
2002 – Anne Kafamda Bit Var”(12 Eylül Anıları)
Ödülleri
1973 – 1973 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu, “Suçlu” ile Kazandı
1978 – 1978 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu, “Maden” ile Kazandı
1980 – Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu,”Adak ve Sürü” ile Kazandı
1982 – Cannes Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu, “Yol” ile Aday
1984 – Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu, “Pehlivan”ile Kazandı
1985 – Berlin Uluslararası Film Festivali, Gümüş Ayı, “Pehlivan” ile Mansiyon
1989 – Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu, “Üçüncü Göz” ile Kazandı
1990 – Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu, “Karartma Geceleri” ile Kazandı
1992 – Adana Altın Koza Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu, “Karartma Geceleri” Kazandı
1996 – Antalya Altın Portakal Film Festivali, Yaşam Boyu Onur Ödülü
2003 – Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu, “Gülüm”ile Kazandı
2006 – Sinema Yazarları Derneği Ödülleri, Onur Ödülü
2007 – Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği Ödülleri, Sinema Emek Ödülü
Filmleri
1971 – Emine
1971 – Beyoğlu Güzeli
1971 – Vefasız
1971 – Melek mi, Şeytan mı?
1971 – Solan Bir Yaprak Gibi
1972 – Sisli Hatıralar
1972 – Azat Kuşu
1972 – Kaderimin Oyunu
1972 – Suçlu
1972 – Para
1972 – Aşkların En Güzeli
1972 – Üç Sevgili
1972 – Sev Kardeşim
1972 – Tatlı Dillim
1972 – Feryat
1973 – Yeryüzünde Bir Melek
1973 – Umut Dünyası
1973 – Yalancı Yarim
1973 – Canım Kardeşim
1973 – Bebek Yüzlü
1973 – Oh Olsun
1974 – Hababam Sınıfı
1974 – Esir Hayat
1974 – Memleketim
1974 – Kanlı Deniz
1974 – Yaz Bekarı
1974 – Mavi Boncuk
1974 – Mahçup Delikanlı
1974 – Boşver Arkadaş
1975 – Bizim Aile / Merhaba
1975 – Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
1975 – Ateş Böceği
1975 – Çapkın Hırsız
1975 – Gece Kuşu Zehra
1975 – Delisin
1975 – Evcilik Oyunu
1975 – Ah Nerede
1976 – Gizli Kuvvet
1976 – Cani
1976 – Kader Bağlayınca
1976 – Öyle Olsun
1976 – Aşk Dediğin Laf Değildir
1977 – Şeref Sözü
1977 – Baraj
1977 – Bizim Kız
1977 – Babanın Evlatları
1977 – Nehir
1977 – Sevgili Dayım
1978 – Maden
1978 – Seninle Son Defa
1978 – Kanal
1978 – Sürü
1978 – Lekeli Melek
1979 – Adak
1979 – Demiryol
1981 – Deli Kan
1981 – Herhangi Bir Kadın
1981 – Yol
1982 – Arkadaşım
1982 – Kaçak
1983 – Derman
1983 – Çocuklar Çiçektir
1983 – Gecenin Sonu
1983 – Beyaz Ölüm
1984 – Pehlivan
1984 – Yosma
1984 – Damga
1984 – Kayıp Kızlar
1984 – Alev Alev
1985 – Bir Avuç Cennet
1985 – Kan
1985 – Tele Kızlar
1985 – Son Darbe
1985 – Paramparça
1986 – Halkalı Köle
1986 – Adem ile Havva
1986 – Acı Dünyalar
1986 – Ses
1986 – Kıskıvrak
1986 – Beyoğlu’nun Arka Yakası
1987 – Yağmur Kaçakları
1987 – Skandal
1987 – Su Da Yanar
1987 – Çark
1987 – Kızımın Kanı
1988 – El Kapıları
1988 – Dönüş
1988 – Üçüncü Göz
1989 – İkili Oyunlar
1989 – İsa, Musa, Meryem
1989 – Leyla İle Mecnun
1989 – Kimlik
1990 – Bir Küçük Bulut
1990 – Devlerin Ölümü
1990 – Berdel
1990 – Karartma Geceleri
1991 – Bir Kadın Düşmanı
1991 – Uzun ince Bir Yol
1991 – Siyabend ile Heco
1992 – Taşların Sırrı
1994 – Yolcu
1994 – Çözülmeler
1995 – Aşk Üzerine Söylenmemiş Herşey
1997 – Mektup
1997 – Antika Talanı
1999 – Hayal Kurma Oyunları
1999 – Eylül Fırtınası
2002 – Gülüm
2002 – Abdülhamit Düşerken
2002 – Koçum Benim
2003 – Vizontele Tuuba
2004 – Gece Yürüyüşü
2006 – Ankara Cinayeti
2006 – Ahh İstanbul
2009 – Deli Deli Olma
2009 – Karşıyaka Memleket (Sinema Filmi)
2013 – Geç Gelen Ödüller (Kendisi) (TV Filmi)
T24
