by Geçmişte pek çok topluluğun dini ritüellerinde tanrılara insan kurban ettiğiniduyduğumuzda şaşırıyoruz. Bu eylem bize mantıklı gelmiyor. Böyle bir ritüelin ortaya çıkmasının sebebi, insanların kanın önemli bir şey olduğunu keşfetmesi ve bu önemli şeyi tanrılara adamak istemesi olabilir.
Bunun işe yarayacağı düşüncesi ise büyük ihtimalle, böyle bir eylem yapıldığında istenilen şeyin tesadüfen gerçekleşmesidir. Yani, tanrılar için kurban edilen ilk insanın ardından gelen bereketli bir hasat dönemi insanların bu inanca bağlanmasına sebep olmuş olabilir.
İnsanlar genellikle hakkında çok fazla bilgi sahibi olmadıkları konularda, bu tarz inanışlar geliştiriyor. Gelecekteki toplumların da bize bakıp neden o şekilde davrandığımızı anlayamadığı pek çok durum olacaktır. Bunlardan en barizi de teknoloji ile kurduğumuz ilişkiye dahil ettiğimiz batıl inançlarımız.
Atari kasetine üflemek
80’ler ve 90’larda çocuk olanların bileceği gibi, oyun konsoluna taktığımız kasetler çalışmadığında bu kasetleri üflememiz gerektiğini düşünürdük. Çünkü tam olarak nasıl çalıştığını bilmediğimiz bir sistemi (oyun konsolu), bildiğimiz bir şeyle (toz) açıklamaya çalışırdık. Kasetin çalışmamasının başlıca sebebinin tozlanmış olması olduğunu düşünerek kasetin içine doğru üflerdik.
Ancak genellikle kasetin çalışmamasının sebebinin pinlerin oynaması, paslanma, dikkatsiz kullanımdan dolayı cihazın zarar görmesi gibi bir durum olduğunu bilsek belki de kasetin içine üflemek için bu kadar hevesli olmazdık. Nefesimizin buharı büyük ihtimalle kasetin ve konsolun devrelerinin paslanmasına ve ömrünün kısalmasına sebep oluyordu.
Akıllı telefonun uygulamalarını kapatmak
Bu batıl inançlar günümüzde de devam ediyor. Bugün de akıllı telefonları kullanırken, kulaktan dolma pek çok bilgiyi kendi inançlarımız doğrultusunda, sorgulamadan uyguluyoruz. Örneğin, neredeyse her akıllı telefon sahibi düzenli olarak telefonundaki açık uygulamaları kapatır. İlk akıllı telefonunuzu aldığınız dönemi düşünürseniz, birilerinin size bunu sık sık yapmanız gerektiğini söylediğini hatırlayabilirsiniz. Belki siz de başkalarına bunu önermişsinizdir.
Ancak yapılan testlerle de kanıtlandığı gibi, arka plandaki uygulamaları kapatmanın, telefonun hızına hiçbir etkisi olmuyor. İşletim sistemi zaten kullanmadığınız uygulamaları algılayıp onların telefonu yavaşlatmasını engelliyor. Zaten arka planda açık duruyor gibi görünse de uygulamayı tekrar açtığınızda bazı uygulamaların baştan yüklendiğini görebilirsiniz. Bu da işletim sisteminin o uygulamayı durdurup sistemin yavaşlamasını engellediği anlamına geliyor.
Geçmişteki hareketlerimizden esinleniyoruz
Yine de bunu yapmaya devam ediyoruz çünkü o uygulama ekranındaki temizlik, boşluk hissi bize kendimizi iyi hissettiriyor. Bu ve bu tarz pek çok batıl teknoloji inancı, Genova Sanat ve Tasarım Okulu Profesörü Nicolas Nova’nın dijital kitabı Garip Ritüeller’de (Curious Rituals) açıklanmış. Teknoloji ve antropoloji arasındaki ilişkiler üzerine çalışan Nova, günümüzde teknolojik cihazlarla kurduğumuz ilişkilerin, geçmişteki davranışlarımızla benzerlik gösterdiğini söylüyor.
Nova’ya göre, şu anda akıllı telefonları kullanırken yaptığımız hareketler, geçmişte ev telefonlarını ve televizyon kumandasını kullanırken ya da sigara paketini hatta tesbihi tutarken yaptığımız hareketlere benziyor. Her yeni teknolojide ‘devrim’ kelimesini kullanmayı çok sevsek de Nova aslında hiçbir zaman o derece köklü bir değişim olmadığını, sadece eski alışkanlıkların yeni teknolojiye aktarıldığını söylüyor.
Nicolas Nova’nın konu ile ilgili hazırladığı kısa film, yakın gelecekte teknolojiyle kuracağımız ilişkiyi ve gelecek nesillerin anlamakta zorlanacağı hareketlerimizi bize gösteriyor.
Motherboard, Dünya Halleri
