by Uzun yıllardır uzayda insanlığın evi olarak hizmet veren Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) artık emekliye ayrılma zamanı geldi. NASA, ISS’yi hizmet dışına çıkarma planlarını yakın bir süre önce kamuoyuyla paylaştı.
ISS, ilk kısmı 1998 yılında uzaya gönderilen ve yeryüzünden çıplak gözle görülebilen bir harika olarak uzun yıllar insanlığa hizmet etti. Ancak artık emekliliğin vakti geldiğini düşünen NASA, bu büyük kararı aldı.
NASA’nın mevcut planına göre, ISS’i NASA ve uluslararası ortakları 2030 yılına kadar işletmeyi düşünüyorlar. Ancak, bu tarihten sonra ISS’in temel yapısı astronotları güvenli bir şekilde barındırmak için yetersiz hale gelecek. 420 tonluk bu devasa yapıyı yörüngeden çıkarmak ise büyük bir sorun teşkil ediyor.
ISS’i daha yüksek bir yörüngeye itmeye çalışmak, çok büyük bir enerji gerektiriyor ve bu işlem sırasında istasyonun parçalanma riski bulunuyor. Bu nedenle NASA, ISS’i atmosfere kontrollü bir şekilde sokmayı planlıyor. Böylece istasyon atmosferde yanacak ve geriye kalan enkaz okyanusa düşecek.
Aslında, ISS’in yörüngeden çıkarılma yöntemi daha önce düşünülenden farklıydı. Başlangıçta, ISS’in yörüngeden çıkarılması için Rus robotik Progress kargo gemilerinin kullanılması düşünülüyordu, ancak bu yöntem istendiği gibi işlemiyordu. Rusya’nın 2028’de istasyondan ayrılma planları ve Rusya ile diğer ortaklar arasındaki ilişkilerin kötüleşmesi, bu planın güvenilirliğini zedeliyordu.
NASA, ISS’i yörüngeden çıkarabilmek için ABD’li özel şirketlerden yardım almayı planlıyor. U.S. Deorbit Vehicle (USDV) adını verdikleri uzay aracını tasarlamak ve üretmek için şu anda teklifleri bekliyorlar. Bu araç, ya mevcut bir aracın modifikasyonuyla oluşturulacak ya da tamamen yeni bir tasarım olacak. Şu an için teklif veren veya düşünen şirketler hakkında daha fazla bilgi bulunmuyor.
ISS’in emekliliğinin ardından yörüngede başka bir uzay istasyonunun olup olmayacağı ise henüz kesin değil. Ancak, özel girişimler, 2028’de Starlab adını verdikleri uzay istasyonunu kurma planlarını açıklamış durumda. Gelecekte neler olacağını görmek için uzaydaki bu büyük değişiklikleri beklemeye devam edeceğiz.
